Bobin; karkas, makara veya madren gibi yalıtkan bir cisim üzerine sarılmış iletken tellerden oluşan devre elemanıdır. Bobin yapımında kullanılan iletken tellerin dışı yalıtılmıştır. Genellikle makara üzerine düz, spiral, helozon ve petek şeklinde sarılırlar.
Bobinde kullanılan makaranın; içi boş bırakılırsa havalı bobin, içine nüve (demir, sıkıştırılmış demir tozu) eklenirse nüveli bobin elde edilmiş olur.
Bobinin ölçü birimi Henry ‘dir. Kısaca H harfi ile gösterilir. Henry çok büyük bir değer olduğundan genellikle alt katları olan mH (miliHenry) ve uH (mikroHenry) birimleri kullanılır. Şema ve formülde bobin L harfi ile temsil edilir.
Bobinler doğru akımda iletken iken alternatif akıma karşı direnç gösterirler. Alternatif akıma karşı gösterilen dirence endüktif reaktans adı verilir. Şu formülle hesaplanır;
XL = 2π.f.L
XL = Endüktif reaktans
π = Pi sayısı
f = Frekans
L = Bobin endüktansı
Kullanım alanları
Bobine doğru akım uygulandığında bobin etrafında manyetik bir alan oluşur. Bu manyetik alan elektro mıknatıs özelliği gösterir. Bu özelliğinden dolayı röle, valf ve dc motorlarda elektriği harekete çevirmek için kullanılır.
İki veya daha fazla bobinin birleşiminden oluşan transformatörler de, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren genaratörler de ve elektrik enerjisini mekanik enerjiyi çeviren AC motorlarda yine bobinden faydalanılır.
Bobinlerin seri bağlantısı
Seri bağlantıda toplam endüktans; bobinlerin endüktansının matematiksel toplamı kadardır.
XL = L1 + L2 + L3 + ...
Bobinlerin paralel bağlantısı
Toplam bobin endüktansı (XL) bobinlerin endüktansının 1’e bölümlerinin toplamına eşittir.
1 / XL = (1 / L1) + (1 / L2) + (1 / L3) + ...
Bobinin ölçümü
Bobin, Ohm metre ile ölçüldüğünde sarım sayısına bağlı olarak kısa devreye yakın bir direnç görülecektir. Eğer bobinde kopukluk varsa açık devre görülecektir. Yinede Ohm metre ile yapılan ölçüm sonucu bobinin % 100 sağlam olduğu anlamına gelmez.
Bobininin sağlamlık kontrolünü tam olarak yapabilmek için endüktansını ölçmek gerekir. Bu ölçüm LCR metre ( L – Bobin, C – Kondansatör, R – Direnç ölçü aleti) yapılır.
